Finansal Sistem Üzerinden Orta ve Dar Gelirlilerin Sömürülmesi
Dr. Murat Ergüven-Araştırmacı
FİNANSAL SİSTEM ÜZERİNDEN ORTA VE DAR GELİRLİLERİN SÖMÜRÜLMESİ
Modern finansal sistem, sermayenin yeniden dağıtımı ve ekonomiye kazandırılması açısından önemli bir fonksiyon üstleniyor gibi görünse de işleyişine derinlemesine bakıldığında özellikle orta ve dar gelirli kesimlerin sistemli bir şekilde nasıl sömürüldüğü açıkça görülebilir. Bu sömürünün temelinde bankacılık sistemi, faiz mekanizması ve sermaye sahiplerinin lehine işleyen ekonomik yapı yatmaktadır.
1. Yastık Altı Birikimlerin Sisteme Çekilmesi ve Faiz Tuzağı
Orta ve dar gelirli bireyler, tasarruflarını uzun vadede değer kaybetmemesi için bankalara yatırmak zorunda hissederler. Bankalar da onlara belirli bir faiz getirisi vaat ederek bu birikimleri sisteme çeker. Ancak:
- Bankaların sunduğu faiz oranları genellikle enflasyon oranının hemen altında veya en fazla ona yakın seviyede tutulur.
- Böylece, reel getirileri (enflasyon etkisi düşüldüğünde kazandıkları miktar) ya sıfıra yakın olur ya da negatif olur (paranın alım gücü düşer).
- Özetle: Orta ve dar gelirliler bankaya para yatırarak aslında görünmeyen bir zarar ederler.
2. Bankaların Topladığı Fonların Büyük Sermayedarlara Aktarılması
Bankalar, topladıkları bu küçük ölçekli mevduatları, büyük işletmelere ve sermaye sahiplerine kredi olarak verirler. Bu noktada devreye giren kritik faktörler şunlardır:
- Büyük sermayedarlar, düşük faiz oranlarıyla yüklü krediler çekerek yatırımlarını büyütürler.
- Bu kredilerle ucuz sermaye elde eden büyük işletmeler, fabrikalar kurar, devasa projelere girer ve piyasada daha fazla hâkimiyet kurar.
- Büyük sermayedarlar için enflasyon avantaj hâline gelir. Zira düşük faizle çektikleri kredilerin geri ödemesi, enflasyon karşısında daha düşük reel maliyete gelir.
Özetle: Orta ve dar gelirliler banka faizine güvenerek birikimlerini kaptırırken, büyük sermaye sahipleri enflasyon avantajı ve düşük maliyetli krediyle büyümeye devam eder.
3. Zengin Daha Zengin, Fakir Daha Fakir Olur
Bu süreç sonunda ortaya çıkan tablo şöyledir:
✅ Büyük sermayedarlar:
- Düşük maliyetli krediyle işlerini büyütür, daha fazla kâr eder, piyasa hâkimiyetini güçlendirir.
- Daha fazla servet biriktirerek ekonomik gücünü artırır.
❌ Orta ve dar gelirli kesim:
- Bankada duran parası reel olarak değer kaybeder.
- Büyük sermaye sahipleri güçlendikçe, fiyatları belirleme gücü onların elinde olur ve hayat pahalılığı artar.
- Daha yüksek fiyatlarla yaşamak zorunda kalır ve tasarruf etme imkânı daha da azalır.
4. Sistematik Bir Servet Transferi
Bu mekanizma, servetin sürekli olarak zenginlerden yana kaymasını sağlayan bir sistemdir. Orta ve dar gelirli bireyler farkında olmadan büyük sermaye sahiplerine finansman sağlar.
Alternatif Çözüm Nedir?
- Faizsiz finans sistemlerinin geliştirilmesi (katılım finans modelleri, risk paylaşımı esasına dayalı yatırımlar).
- Kooperatif finansman ve ortak yatırım sistemleri ile sermayenin tabana yayılması.
- Reel varlık yatırımları ile enflasyon ve faiz tuzağından kaçış yollarının oluşturulması.
Sonuç olarak, mevcut finans sistemi, serveti büyük sermayedarlara aktararak orta ve dar gelirli kesimi sistematik bir şekilde sömürmektedir. Eğer bu sistem değişmezse, zenginler daha zenginleşirken fakirler daha da fakirleşmeye devam edecektir.