Ağaç Yaşken Doğrulur

Maddeye şekil vermek her zaman mümkün olmuştur. Eğersin, bükersin doğrultursun, düzeltirsin.

Önemli olan maddeyi şekil alacak kıvama getirmek ya da şekil alabileceği en esnek kıvamında şekil vermeye çalışılmalıdır.

Çubuk şeklindeki demire ısı vererek kıvama getirip şekil verebilirsin. Ama böyle bir ağaca ısı verirsek düzeltmeye çalışırsan yanar; bükersen kırılır. Kuru bir ağacı ısıtarak kıvama getiremeyiz. Islatarak da kıvama gelmez. O yüzden kendi esnekliğinden, kendi kıvamından yararlanmak gerekir. Bu da yaşken olur.

Yani ağaç, yaşken, esnekken, kıvamındayken eğilir, bükülür, doğrulur. İnsan da küçükken, esnek kıvamdayken eğitilir. İnsanın yaşı, kıvamı, esnekliği, eğitim çağı geçtiği zaman artık onun hatalarını, yanışlarını düzeltmek çok zor olur. Yaşlı insanların eğitilmeleri, düzeltilmeleri kolay değildir. Onlar tıpkı kuru bir ağaç gibidir. Düzeltemezsin, buna zorlanırlarsa kırılırlar.

İnsana kazandırılması gereken iyi alışkanlıklar, güzel davranışlar mutlaka esnekken, kıvamındayken işlenmeye, şekil vermeye, bilgiyle donatılmaya ve eğitilmeye en elverişli olduğu çocuk yaşta kazandırılmalıdır. Zamanla iyi alışkanlık, doğru davranış kazanamayan insan zaman geçip de kalıplaşıp katılaştıkça eğitilmesi, düzeltilmesi zorlaşır.

Yani kalıbını, şeklini almış eğri bir ağacı düzeltmek ne kadar zorsa; çağı, yaşı geçmiş belli bir kalıba oturmuş bir insana da doğru davranışı, alışkanlığı kazandırmak, eğitmek, düzeltmek o kadar zordur. Fazla zorlarsan kırarsın.

4 yaşındayken hakkaniyet erdemini kazanamayan bir çocuğa 40 yaşından sonra hakkaniyet erdemini kazandırmak pek zor olur. Tabiri caizse ancak feleğin çemberinden geçtikten sonra belki kazanır. O da belki.. Bir çocuğun hakkaniyet duygusunu öğrenmesi için illaki hukuk fakültesi okuması, hukuk eğitimi alması gerekmez. Bu aile içinde güzel bir aile terbiyesi ile olur. Çocuk bunu anasından babasından öğrenir. Eğer baba çocuklar arasında ayrımcılık yaparsa, hak edene hak ettiğini teslim etmez ve ödüllendirme ve cezalandırmada adil davranmazsa elbette bu aileden yetişen çocuklarda hakkaniyet duygusu güçlü olmayacaktır.

Demiri düzeltmek mümkündür ama çoğunlukla yaşı geçmiş insanı eğitmek, doğrultmak mümkün olmayabiliyor.

Ama iş çocuğa gelince o zaten eğri değildir. Burada önemli olan ona doğru şekil vermek, istediğimiz güzel davranışları kazandırabilmektir. Evet ağaç yaşken eğilir, insan gençken eğitilir, belli bir şekle sokulur.

Eğmekten kastımız şekil vermek, düzeltmek, doğrultmak… Ben de diyorum ki ağaç yaşken doğrulur. Evet insan gençken, ağaç yaşken doğrulur. Maksadımız iyi davranış kazandırmaksa eğmeyelim, bükmeyelim; düzeltelim, doğrultalım. İnsanımızı küçükten doğru, dürüst, düzgün eğiterek yetiştirelim. Ağaçlarımızı yaşken doğrultalım.