DR. MURAT ERGÜVEN
İlahi Bir Hikmetin İzinde Zeytin ve Tîn
DR. MURAT ERGÜVEN / ARAŞTIRMACI

İLAHİ BİR HİKMETİN İZİNDE ZEYTİN VE TÎN

Zeytin, Kur’an-ı Kerim’de üzerine yemin edilen müstesna bitkilerden biridir. Allah, Tîn Suresi’nin başında “Tîn ve zeytine yemin olsun” buyurarak bu iki bitkinin önemine dikkat çekmiştir. Peki, bu yeminin hikmeti nedir? Zeytin ağacı neden böylesine kıymetlidir? Bu soruların cevapları hem zeytinin maddi faydalarında hem de onun manevî ve sembolik anlamlarında gizlidir.

Zeytinin Bilinen ve Bilinmeyen Faydaları

Zeytin ve zeytinyağı, insan sağlığına sayısız fayda sunar. İçeriğindeki güçlü antioksidanlar, sağlıklı yağlar ve vitaminler sayesinde kalp sağlığını destekler, bağışıklık sistemini güçlendirir ve hücreleri yeniler. Ancak bu faydaların dışında, henüz keşfedilmemiş birçok hikmeti de barındırıyor olabilir.

Zeytin ağaçlarının binlerce yıl yaşayabilmesi, onların bünyelerinde bazı eşsiz bileşenler taşıdığına işaret ediyor olabilir. Uzun ömürleri ve dayanıklılıkları, hücresel yenilenme ve yaşlanmayı geciktirme açısından derin araştırmaları hak eden bir konudur. Belki de bu ağaçların yaydığı bazı doğal bileşenler, insan sağlığına doğrudan veya dolaylı yoldan katkıda bulunuyor.

Zeytin ve Kudüs: Kutsal Toprakların Mirası

Kudüs-ü Şerif’teki binlerce yıllık zeytin ağaçları, bu bitkinin tarih boyunca ne kadar kıymetli olduğunu gösteriyor. Bu kadim ağaçlar, zamanın yıpratıcılığına karşı koyarak varlıklarını sürdürmektedir. Bu durum, zeytin ağacının sadece fiziksel dayanıklılığıyla değil, belki de bulunduğu atmosferi temizleyici ve dengeleyici bir etkisiyle de açıklanabilir.

Belki de zeytin ağaçları, bulunduğu bölgedeki havayı, toprağı ve enerjiyi dengeleyerek bir tür şifa kaynağı işlevi görmektedir. Yapraklarının salgıladığı fitokimyasallar, çevresindeki ekosistemi koruyarak insana fayda sağlıyor olabilir.

Tîn ve Zeytin: Birlikteliğin Sırrı

Kur’an’da zeytin ile birlikte anılan tîn, yani incir de benzersiz bir meyvedir. Bu iki meyvenin birlikte zikredilmesi, onların birbirini tamamlayan özelliklere sahip olabileceğine işaret ediyor olabilir. İncirin yüksek lif içeriği ve sindirim sistemi üzerindeki olumlu etkileri, zeytinin antioksidan ve yağ dengesini sağlayan özellikleriyle birleştiğinde, vücut için mükemmel bir denge oluşturabilir.

Modern bilim, gıdaların birbiriyle olan etkileşimlerini yeni yeni anlamaya başlamıştır. Belki de tîn ve zeytin birlikteliği, henüz keşfedilmemiş bir biyolojik dengeyi ve şifayı temsil etmektedir.

Zeytin Ağacının Sırrı

Zeytin hem fiziksel hem de manevi anlamda insanlığa sunulmuş büyük bir nimettir. Allah’ın üzerine yemin ettiği bu kıymetli bitki, sadece sağlığa faydalarıyla değil, uzun ömrü, ekosistem üzerindeki olumlu etkileri ve Kur’an’da vurgulanan önemiyle de dikkat çekmektedir. Belki de insanlık, bu mucizevi ağacın ve onun sırlarının tamamını henüz keşfetmiş değildir. Ancak bildiğimiz bir şey var ki, zeytin ağacı ilahi hikmetin yaşayan bir nişanesidir.

Kitaplarım

KİTAPLARIM      

[2024] Finansal Kurumlar, Piyasalar ve Araçlar Murat Ergüven, Yayınlanmamış Kitap

[2023] Finansal Sistem ve Finansal Piyasalar Editör: F. Kaya, Finansal Yatırım Araçları (1. Bölüm), 1. Baskı, İstanbul, Beta Basım Yay. Dağ. A.Ş.

https://www.betayayincilik.com/finansal-yatirim-araclari-p-35420326

[2021] Tasarrufa Dayalı Finans Sistemi İçin İslâmi Finans İlkelerine Uygun Model Önerisi  1. Baskı. 2021, İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş.

https://betakitaplik.com/kitap/tasarrufa-dayali-finans-sistemi-icin-islami-finans-ilkelerine-uygun-model-onerisi-kitabi

[2021] A Model Recommendation For Saving-Based Finance System In Compliance With Islamic Finance Principles. 1. Baskı. 2021, İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş.

https://www.hepsiburada.com/saving-based-finance-system-murat-erguven-p-HBV00001ACDPY

[2021] Tasarrufa Dayalı Finans Sistemi ve Yapı Tasarruf Sandığı Sistemi.  1. Baskı 2021, İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş.

https://www.hepsiburada.com/tasarrufa-dayali-finans-sistemi-ve-yapi-tasarruf-sandigi-sistemi-murat-erguven-pm-HB00001ACDPR

[2021] Saving-Based Finance System And Building-Savings Fund System.  1’st Edition. 2021, Istanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş.

https://www.hepsiburada.com/saving-based-finance-system-and-building-savings-fund-system-murat-erguven-pm-HB00001ACDPZ

[2019] Konut Finansmanında Elbirliği Sistemi: Müşterilerin Elbirliği Sistemi Tercihleri Üzerine Bir Araştırma 1. Baskı. 2019, İstanbul: Eminevim Yayınları

https://www.kitantik.com/product/KONUT-FINANSMANINDA-ELBIRLIGI-SISTEMI-MUSTERILERIN-ELBIRLIGI-SISTEMI-TERCIHLERI-UZERINE-BIR-ARASTIRMA_1br9qfwkw4i4hmw1wgn

Aynı Anda Sıkı ve Gevşek Para Politikası Olur Mu?

Dr. Murat Ergüven-Araştırmacı

TÜRKİYE’DE AYNI ANDA SIKI VE GEVŞEK PARA POLİTİKASI MI UYGULANIYOR?

Ekonomik yönetimde alınan kararlar genellikle iki ana unsuru dengelemek zorundadır: Ekonomik gerçekler ve siyasi kaygılar. Özellikle Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerde, seçim dönemleri ekonomik yönetim açısından kritik bir stres testine dönüşür. Hükümetler, bir yandan yüksek enflasyonla mücadele etmek için sıkı para politikası uygular, diğer yandan seçmen memnuniyetini kaybetmemek için gevşek para politikası adımları atar.

Bu durumda, hükümetler resmi olarak ilan ettikleri sıkı para politikasını devreye sokarken, perde arkasında seçmenin ekonomik sıkıntılarını hafifletecek gizli bir gevşek para politikası uygular. Böylece aynı anda hem sıkı hem de gevşek para politikası yürütülmüş olur. Peki, bu nasıl mümkün olduğunu inceleyelim.

1. Sıkı Para Politikası: Enflasyonla Mücadele İçin Resmi Strateji

Enflasyonun yükseldiği dönemlerde merkez bankaları temel politika aracı olarak faizleri yükselterek enflasyonu düşürmeye çalışır. Çünkü faiz artışıyla:

  • Bankalar kredisini daha pahalı hale getirir ve bireyler ile şirketler daha az borçlanır.
  • Piyasadaki para arzı azalır, bu da tüketim ve yatırımları yavaşlatır.
  • Tüketim azaldığı için talep enflasyonu geriler.
  • Döviz talebi düşer ve kur istikrarı sağlanır.

Meselâ, Türkiye’de 2021-2023 arasında enflasyon hızla yükseldiğinde, Merkez Bankası faiz artışına giderek sıkı para politikası uyguladı. Yüksek faiz, ekonomik durgunluğu tetiklese de uzun vadede enflasyonu düşürmek için önemli bir araçtır.

Ancak yüksek faiz, piyasadaki parayı azalttığı için vatandaşın alım gücünü düşürür ve bu durum seçim sürecinde hükümet için büyük bir risk oluşturur. Bu noktada hükümetler “gizli gevşek para politikasını” devreye sokar.

2. Gizli Gevşek Para Politikası: Vatandaşı Rahatlatma Stratejisi

Hükümetler, seçim öncesinde halkın ekonomik sıkıntısını hafifletmek ve piyasaya para akışı sağlamak için faizleri düşüremeseler bile farklı mekanizmalar kullanarak likiditeyi arttırırlar. Bunlardan bazıları şunlardır:

a) Kamu Harcamalarını Artırmak

Devlet, büyük altyapı projeleri, teşvikler ve sosyal yardımlar aracılığıyla piyasaya para enjekte eder. Böylece sıkı para politikasının neden olduğu ekonomik durgunluk dengelenmiş olur.

Meselâ:

  • Seçim öncesinde memur ve emekli maaşları yükseltir.
  • Kamu kurumları büyük projeler başlatarak piyasaya nakit akışı sağlar.
  • Devlet bankaları kredi musluklarını gevşek tutar.

b) Kamu Bankaları Aracılığıyla Kredi Teşviki Sunmak

Faizlerin yüksek olması nedeniyle özel bankalar kredi vermekten kaçınırken, kamu bankaları hükümetin talimatlarıyla daha düşük faizli krediler sunar. Bu yöntemle vatandaş harcama yapmaya teşvik edilir.

Meselâ, 2018 ve 2023 seçimleri öncesinde kamu bankaları düşük faizli konut ve ihtiyaç kredileri sunarak piyasayı canlandırdı.

3. Çift Yönlü Politikanın Sonuçları

Hem sıkı hem de gevşek para politikasını aynı anda uygulamak, kısa vadede seçmen memnuniyetini sağlasa da uzun vadede ekonomik istikrarsızlığa yol açar.

Uzun Vadeli Riskler:

  • Enflasyon tekrar yükselir.
  • Kamu borçları artar.
  • Döviz kurunda iniş ve çıkışlar olur.

4. Türkiye’de “İki Yönlü Para Politikası” Uygulanıyor mu?

Evet, Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerde hükümetler hem sıkı hem de gevşek para politikasını aynı anda uygulamak zorunda kalıyor. Bu durum Kısa vadede seçim ekonomisi çerçevesinde fayda sağlar. Fakat uzun vadede ekonomik istikrarsızlık riski oluşturur. Kalıcı bir çözüm sağlamak için şeffaf ve sürdürülebilir bir ekonomik politika oluşturmak gerekmektedir.